]
We zitten in middenin het genomic tijdperk. Een groot deel van de melkveehouders is inmiddels gewend aan het inzetten van genomic geteste stieren binnen hun fokkerijplan. Toch kunt u nog vragen hebben over het verschil dat u kunt verwachten tussen de eerste genomic fokwaarden van een stier en zijn uiteindelijke dochterfokwaarden.
Om uw vragen te beantwoorden hebben we een diepgaand onderzoek gedaan onder diverse stieren met als doel uit te zoeken hoe de genomic waarden zich verhouden tot de dochterfokwaarden. Worden ze in de loop der tijd meer of minder nauwkeurig?
Aan de hand van de totaalindexen TPI en NM$ (Net Merit) wordt gekeken naar de veranderingen in de loop der tijd. Ter info hieronder eerst nog even de opbouw van de TPI-formule en NM$-formule.
Wat zijn de resultaten?
Grafiek 1 toont de gemiddelde verandering in TPI van de initiële genomic fokwaarden ten opzichte van de dochterfokwaarden van april 2017. De TPI-verandering van genomische tot dochterfokwaarden is te zien aan de hoeveelheid ruimte tussen de blauwe en oranje lijnen. In deze grafiek zijn alle stieren uit de gehele sector meegenomen, welke beschikbaar zijn gekomen tussen januari 2010 en april 2014. Zoals u kunt zien hadden de stieren die in januari 2010 beschikbaar kwamen een gemiddelde wijziging van 171 TPI punten tussen de genomic fokwaarden bij het beschikbaar komen en hun dochtergeteste fokwaarden in april 2017.
Wanneer we nu een aantal jaren vooruitgaan, kunt u zien dat stieren die in april 2014 beschikbaar kwamen slechts een verschil van 52 punten hebben tussen de genomic fokwaarden bij het beschikbaar komen en hun dochtergeteste fokwaarden in april 2017. Dit betekent dat de stabiliteit in GTPI van het beschikbaar komen van de genomic stieren totdat zij dochtergetest zijn is verbeterd met meer dan 100 TPI-punten! En de continue stijging van de genetische niveaus van de stieren krijgt u er als bonus bij!
Hetzelfde geldt voor Net Merit $. Zie de resultaten in grafiek 2.
De genomic stieren die op de markt kwamen in januari 2010, daalden gemiddeld 151 NM$ punten van hun genomic fokwaarden bij het beschikbaar komen tot hun dochterfokwaarden in april 2017. Dus hoewel de genomic cijfers nog steeds iets hoog zijn, wordt de kloof tussen genomic en dochterbewezen fokwaarden iedere fokwaardedraai kleiner.
Wilt u meer details?
Laten we de feiten eens in een ander licht bekijken. We focussen ons dan op alle 1.078 stieren uit de sector die in 2013 op de markt beschikbaar zijn gekomen. Deze dieren hebben inmiddels dochterfokwaarden voor zowel productie, gezondheid en exterieur.
De klokvormige curve in grafiek 3 toont de gemiddelde en standaarddeviatie verandering in TPI van de 1.078 stieren die in april 2013 als genomic stier op de markt kwamen. Zoals u kunt zien, zijn deze stieren gemiddeld minder dan 100 punten gewijzigd ten opzichte van hun oorspronkelijke vrijgave in 2013 naar hun dochterfokwaarden in april 2017. Zo’n 100 van deze stieren hebben een dochterbewezen TPI van slechts 20 punten van hun oorspronkelijke genomic TPI. Slechts ongeveer 40 van de 1.078 stieren zijn meer dan 300 TPI-punten gezakt – dat is minder dan 4%.
We zien dezelfde trend voor NM$. Grafiek 4 toont de gemiddelde NM$ verandering en standaardafwijking van dezelfde 1.078 stieren die in de gehele sector in 2013 zijn vrijgegeven. Deze dieren zakten -103 NM$ van hun initiële genomic fokwaarden in 2013 tot aan hun dochterfokwaarden in april 2017.
Vijfennegentig stieren bleven stabiel met zo’n maximaal 20 punten verschil van hun genomic tot hun dochtergeteste NM$. Slechts 20 stieren daalde meer dan 300 NM$-punten.
Wat zijn voor u de mogelijkheden?
Twijfel je nog of dochterbewezen of genomic stieren de beste optie zijn voor u? Kijk dan eens naar de top 10 beschikbare Alta stieren in Nederland hieronder: Momenteel zijn hebben onze beste dochtergeteste stieren een gemiddelde TPI van 2420. Toch biedt de bovenste, beschikbare groep genomic stieren een voordeel van 245 punten!
Sommige stieren krijgen punten, anderen verliezen ze. Maar de kans is minimaal dat een stier uit de lijst van genomic stieren lager uitkomen dan stieren uit de lijst met dochtergeteste stieren.
Wanneer u uw genetische keuzes maakt, houdt dan rekening met het volgende:
- Genomic fokwaarden vallen vaak iets te hoog uit. Toch zien we met iedere fokwaardedraai het verschil tussen de genomic fokwaaden ten opzichte van de dochtergeteste fokwaarden kleiner worden in zowel TPI als NM$, doordat de berekeningsmodellen in de loop der tijd steeds nauwkeuriger zijn geworden.
- De gemiddelde TPI en NM$ verandering van genomic fokwaarden tot dochtergeteste fokwaarden voor stieren die in 2013 beschikbaar gekomen zijn is ongeveer -100 punten. Ondanks die verandering maakt u nog steeds veel snellere genetische vooruitgang met behulp van een groep genomic stieren dan een groep dochtergeteste stieren.
- Wees er zeker van dat de genetische vooruitgang die u maakt in de richting is van uw fokdoelen. Selecteer een groep genomic stieren op basis van uw specifieke genetisch plan. Leg de nadruk op dié productie-, gezondheid- of exterieurkenmerken, die het meest bijdragen aan de winstgevendheid van uw bedrijf.
Fokwaardenanalyses verstrekt door Ashley Mikshowsky, PEAK Geneticist
Click to download a printable PDF of this article in English.
